|
Εκατό έργα τέχνης περιλαμβάνει η Πινακοθήκη- Καλλιτεχνική Συλλογή της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ). Από αυτά τα 43 είναι ζωγραφικές προσωπογραφίες, ένα ολόσωμο ζωγραφικό έργο, ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, και δύο γλυπτά, προτομές σε χαλκό. Από τις προσωπογραφίες οι 23 είναι δημοσιογράφοι λογοτέχνες- συγγραφείς, πρόεδροι και μέλη της ΕΣΗΕΑ. Αναλυτικά: Ο ‘Άγιος και απόστολος της Χριστιανικής Εκκλησίας θεωρείται ως ο πρώτος δημοσιογράφος. Το ολόσωμο ζωγραφικό είναι έργο της Νίκης Γουλανδρή. Ο Παύλος είχε γεννηθεί γύρω στο ΙΟ στην Ταρσό της Κιλικίας. Από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της πρώιμης εποχής του χριστιανισμού, υπήρξε ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της παγκοσμιότητας της διδασκαλίας του Ιησού Χριστού. Για το λόγο αυτό ονομάστηκε “Απόστολος των Εθνών» , αλλά και των εθνικών, αυτών που δεν ανήκαν στο λαό και στη θρησκεία των Εβραίων. Το όνομα του ήταν Σαούλ, γεννήθηκε από ισραηλιτική οικογένεια με ρωμαϊκή υπηκοότητα κι ανατράφηκε σύμφωνα με τις αυστηρές φαρισαϊκές αρχές. Παρακολούθησε στην Ιερουσαλήμ μαθήματα από τον περίφημο ραβίνο Γαμαλιήλ τον Πρεσβύτερο κι αρχικά ανέπτυξε κάποια δραστηριότητα ενάντια στους πρώτους χριστιανούς, επειδή απέρριπταν την αξία του μωσαϊκού νόμου. Έγινε χριστιανός ύστερα από ένα όραμα του, όπως διηγείται ο ίδιος, που είδε στο δρόμο καθώς πήγαινε στη Δαμασκό. Από τότε αφιερώθηκε στο κήρυγμα της νέας θρησκείας. Πέθανε ίσως το 67 στη Ρώμη, με μαρτυρικό τρόπο. Στον Παύλο αποδίδονται 14 επιστολές που περιλαμβάνονται στον κανόνα της Καινής Διαθήκης. Προς Θεσσαλονικείς, Κορινθίους, Τιμόθεον(από δυο) , Γαλάτας, Εφεσίους, Φιλιππησίους, Κολοσσαείς, Τίτον, Φιλήμονα, Εβραίους, Ρωμαίους. Η μνήμη του τιμάται στις 29 Ιούνη. Μια ωδή τον υμνεί: “Ποία φυλακή ουκ έσχε σε δέσμιον; Κι ένα δείγμα γραφής από επιστολή του Παύλου προς Εβραίους: ”Είχε λοιπόν και η πρώτη σκηνή διατάξεις λατρείας και το άγιο το κοσμικό. Διότι κατασκευάστηκε σκηνή η πρώτη, στην οποία ήταν και η λυχνία και η τράπεζα και η πρόθεση των άρτων, που λέγεται ’Αγια. Μετά το δεύτερο καταπέτασμα ήταν σκηνή η λεγόμενη ‘Αγια αγίων, είχε χρυσό θυμιατήρι και την κιβωτό της διαθήκης από παντού περισκεπασμένη με χρυσό, στην οποία ήταν στάμνα χρυσή που είχε το μάννα και η ράβδος του Ααρών η βλαστήσασα και οι πλάκες της διαθήκης, πάνω από αυτή ήταν Χερουβείμ δόξας που κατασίαζαν το ιλαστήριο” (σε μετάφραση). Οι δυο προτομές: Ο Φώτος Γιοφύλλης, έργο του γλύπτη Νικόλα (1956). Ψευδώνυμο του λογοτέχνη και δημοσιογράφου Σπύρου Ν. Μουσούρη (1887-1981) από τους ‘Άγιους Δούλους Κέρκυρας. Σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην εκεί “Καλλιτεχνική Σχολή” και στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Δημοσιογράφος ως το 1952, ποιητής, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Ο Βλάσης Γαβριηλίδης, γλυπτό του Μιχάλη Τόμπρου. Δημοσιογράφος (1848-1920), ιδρυτής της εφημερίδας “Ακρόπολις”, συνέβαλε στην αναμόρφωση της ελληνικής δημοσιογραφίας. Το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ οργάνωσε τιμητική εκδήλωση στις 10 Απρίλη 2006, όπου παρουσιάστηκε και το έργο του Κώστα Σαρδελή, για τον πνευματικό ηγέτη. Ο Ιωάννης Κονδυλάκης (Βιάννος Κρήτης 1862-1920), ελαιογραφία σε ξύλο, έργο πιθανόν Α. Γεραλή (στον κατάλογο έχει γραφεί ως έργο του Γ.Ν.Ροϊλού). Πρώτος πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ. Δημοσιογράφος, δημιουργός του ελληνικού χρονογραφήματος, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ελληνικού νατουραλισμού στην πεζογραφία. Στις 5 Απρίλη 2005, η ΕΣΗΕΑ οργάνωσε εκδήλωση μνήμης και παρουσίαση του αναμνηστικού γραμματόσημου ”90 χρόνια ΕΣΗΕΑ- Ι. Κονδυλάκης, πρώτος πρόεδρος”. Ο Διονύσιος Σολωμός(1798-1857), ποιητής από τη Ζάκυνθο, καθιερωμένος ως εθνικός ποιητής της Ελλάδας, ελαιογραφία σε ύφασμα κολλημμένο σε χαρτόνι, του Αλέκου Κοντόπουλου (Λαμία 1905-75). Ο Σπύρος Μελάς (Ναύπακτος 1882-Αθήνα 1966), δημοσιογράφος, πεζογράφος, ιστορικός, θεατρικός συγγραφέας, ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε ξύλο του Γ. Ν. Ροϊλού (Γορτυνία 1867-1928). Ο Γεώργιος Δροσίνης (Αθήνα 1859-1951), ποιητής, πεζογράφος, ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε ύφασμα κολλημένο σε χαρτόνι του Γ.Ν. Ροϊλού. Ο Κωστής Μπαστιάς (Σύρος 1901-Αθήνα 1978) ,λογοτέχνης και δημοσιογράφος. Ελαιογραφία σε χάρντμπορντ Κ. Γιαννακόπουλου. Ο Διονύσιος Κόκκινος (Πύργος Ηλείας 1884 – Αθήνα 1967), ιστορικός, λογοτέχνης, ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε ύφασμα, υπογραφή μη αναγνώσιμη. Ο Μπάμπης Άννινος (Κεφαλονιά 1859 – Αθήνα 1934), δημοσιογράφος, συγγραφέας. Ελαιογραφία σε ξύλο του Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Λάμπρος Πορφύρας (Χίος 1879 – Αθήνα 1932), ψευδώνυμο του Δημητρίου Σύψωμου, λυρικός ποιητής. Ελαιογραφία σε ξύλο τον Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Σωτήρης Σκίπης(Αθήνα 1881 – 1952),ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε ύφασμα στερεωμένο σε χάρντμπορντ. Ο Ιωάννης Πολέμης (Αθήνα 1862 – 1924),ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Ελαιογραφία σε ύφασμα κολλημένο σε χαρτόνι του Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας (Λεχαινά Ηλείας 1866 – Μαρούσι 1923), βασικός εκπρόσωπος του ηθογραφικού διηγήματος, ο πεζογράφος των θρύλων και της θάλασσας. Ελαιογραφία σε πεπιεσμένο χαρτόνι του Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (Σκιάθος 1851 – 1911), κορυφαίος διηγηματογράφος, θεωρείται “Ο άγιος των Ελληνικών Γραμμάτων”. Ελαιογραφία σε χαρτόνι του Λ. Γεραλή. Ο Τίμος Μωραϊτίνης (Αθήνα 1874 – 1952), χρονογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας. Ελαιογραφία σε ξύλο του Η.Φέρτη. Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος (Κωνσταντινούπολη 1867 – Αθήνα 1951), πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, κριτικός, δημοσιογράφος, ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε ξύλο του Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα 1859 – Αθήνα 1943), κορυφαίος εθνικός ποιητής, πολύγραφος, οραματιστής, εθνικός προφήτης, εθνεγέρτης, ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε ξύλο του Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Γεώργιος Σουρής(Ερμούπολη Σύρου 1853 – Νέο Φάληρο 1919), σατιρικός, λυρικός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας .Ελαιογραφία σε ξύλο Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Παύλος Νιρβάνας (Μαριανούπολη Ρωσίας 1866 – Αθήνα 1937), φιλολογικό ψευδώνυμο του Πέτρου Αποστολίδη, πεζογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε ξύλο Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Στράτης Μυριβήλης (Συκαμιά Λέσβου 1890 – Αθήνα 1969), ψευδώνυμο του Στρατή Σταματόπουλου, πεζογράφος, δημοσιογράφος, ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε χάρντμπορντ του Κ. Γιαννακόπουλου. Ο Αριστομένης Προβελέγγιος (Σίφνος 1850 – Αθήνα 1936),ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, ακαδημαϊκός. Ελαιογραφία σε ξύλο του Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Δημήτριος Καμπούρογλου (Αθήνα 1852 – 1942), ποιητής, πεζογράφος, ιστοριοδίφης, γνωστός ως Ιστορικός της περιόδου της τουρκοκρατίας στην Αθήνα. Ελαιογραφία σε ξύλο του Γ.Ν.Ροϊλού. Ο Γεώργιος Στρατήγης (Σπέτσες 1860 – Αθήνα 1938) ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας. Ελαιογραφία σε ξύλο Γ.Ν.Ροϊλού. Του Βλάση Γαβριηλίδη, εκτός από το γλυπτό, υπάρχει και ζωγραφική προσωπογραφία, εγχάρακτη ελαιογραφία σε χαρτόνι του Η.Φέρτη. Η “Ένωσις Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών” ιδρύθηκε το 1914. (Πρώτος τίτλος του σωματίου “Ενωσις Συντακτών”). Αφορμή αποτέλεσε μια κηδεία δημοσιογράφου. Αιτία η οικονομική ανέχεια που μάστιζε το επάγγελμα, οι ανύπαρκτες αποδοχές, οι απάνθρωποι όροι εργασίας, χωρίς ωράρια, σύνταξη, στοιχειώδη περίθαλψη. Έτσι, πριν από 96 χρόνια, στις 14 Δεκέμβρη 1914, μια ομάδα δημοσιογράφοι, παλιοί και νέοι, αφού με έρανο κήδεψαν το συνάδελφο τους που πέθανε πάμπτωχος κι απροστάτευτος – σε δωμάτιο φτωχού ξενοδοχείου στο Μοναστηράκι, στην Αθήνα – συνέρχονται στην αίθουσα των “Φίλων του Λαού” κι αποφασίζουν την ίδρυση επαγγελματικής οργάνωσης των συντακτών, αλλά και “Ταμείου Αλληλοβοηθείας”. Με την υπ αριθμ. 116 απόφαση της 19ης Ιανουαρίου 1915 του Πρωτοδικείου Αθηνών αναγνωρίζονται το σωματείο και το ταμείο. Σε κάποια γωνιά του ιστορικού καφενείου Ζαχαράτου της Αθήνας, σε κάποιο γραφείο εφημερίδας, ή μέσα στα τυπογραφεία, μετά την ολονύχτια εξαντλητική εργασία – άγνωστα τα ωράρια και οι αργίες τότε – γινόταν οι συνελεύσεις και οι συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου, γιατί δεν υπήρχανε βέβαια χρήματα για την πολυτέλεια γραφείων. Είχαν προηγηθεί κι άλλες προσπάθειες για την Ίδρυση δημοσιογραφικού σωματείου, όπως το Πρώτος πρόεδρος της ‘Ενωσης Συντακτών εκλέγεται ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο ”Διαβάτης” του “Εμπρός”, ο ακέραιος, έντιμος και υπερήφανος δημοσιογράφος και λογοτέχνης. Ευθύς μετά την ίδρυση της η “‘Ενωσις Συντακτών” επιβάλλεται με το ηθικό κύρος των μελών της όχι όμως ως συνδικαλιστικό σωματείο, αλλά ως πνευματικό κι εθνικό κέντρο, που στους κόλπους του συγκεντρώνεται ό,τι καλύτερο και σημαντικότερο έχει να παρουσιάσει, η εποχή εκείνη με τις μεγάλες εθνικές εξορμήσεις. Μέλη της ‘Ενωσης γίνονται οι: Κωστής Παλαμάς, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Παύλος Νιρβάνας, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Σπύρος Μελάς, Γεώργιος Βλάχος, Νίκος Καρβούνης, Δημήτριος Λαμπράκης, Μπάμπης Άννινος, Διονύσιος Κόκκινος, Γεώργιος Βεντήρης, Τίμος Μωραϊτίνης, Γεράσιμος Λύχνος κι αργότερα οι: Δημήτριος Καμπούρογλου, Ρώμος Φιλύρας, Κώστας Βάρναλης, Γιάννης Κορδάτος, Κώστας Ουράνης, Φώτος Πολίτης, Στράτης Μυριβήλης, Σωτήρης Σκίπης, Πέτρος Χάρης, Αιμίλιος Χουρμούζιος. Έντεκα από τα μέλη της Ένωσης έχουν εκλεγεί ως σήμερα ακαδημαϊκοί. Στην ενενηνταεξάχρονη πορεία της η ΕΣΗΕΑ, μέσα στις εθνικές περιπέτειες, ανατάσεις και συμφορές, παρά τα πλήγματα και τους κατατρεγμούς που δέχτηκε από ανελεύθερα καθεστώτα, με διώξεις των μελών της και θύμα πάντοτε την Ελευθεροτυπία, έπαιξε ρόλο δημιουργικό και πρωτοστάτησε, στα πλαίσια των καταστατικών της αρχών, στη πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου μας. Τέσσερα επίλεκτα μέλη της Ένωσης Συντακτών, έφεδροι αξιωματικοί, έπεσαν στους πολέμους 1912-1922 και 1940-41. 0 Στάθης Δογάνης στο Μακεδονικό Μέτωπο, οι Γιάννης Δαμηλάτης και Αλέξανδρος Λάκκας στη Μικρά Ασία και ο Κωστής Παπαδάκης στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο. Δεκάδες δημοσιογράφοι, μέλη της ΕΣΗΕΑ, διώχτηκαν, φυλακίστηκαν, κι εξορίστηκαν για τις ιδέες τους, τους πατριωτικούς τους αγώνες και την Ελευθεροτυπία. Στα μαύρα χρόνια της τετράχρονης Κατοχής(1941-1944) τα μέλη της ‘Ενωσης δεινοπάθησαν, πείνασαν, φυλακίστηκαν για τη συμμετοχή τους στη Εθνική Αντίσταση, όπου πρόσφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες, κυρίως στην οργάνωση του αντιστασιακού μυστικού τύπου. Για την προσφορά της δημοσιογραφίας στον πόλεμο 1940-41 και τα κατοχικά χρόνια, το Μουσείο Τύπου της ΕΣΗΕΑ οργάνωσε ειδική μεγάλη έκθεση με χιλιάδες έντυπα κι αναμνηστικά της εποχής, εφημερίδες, αφίσες, προκηρύξεις κι έγγραφα. Στα 96 χρόνια ζωής της ΕΣΗΕΑ πρόεδροι στα διοικητικά συμβούλια έχουν εκλεγεί οι: Ιωάννης Κονδυλάκης, Σπύρος Μελάς, Αρίστος Καμπάνης, Ευ. Λαχανοκάρδης, Χρήστος Δαραλέξης, Ανδρέας Μεταξάς, Δημήτρης Αρνέλλος, Ηλίας Βουτιερίδης, Δημήτρης Καραχάλιος, Δ. Καράπαυλος, Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Νικόλαος Ζαρίφης, Νικόλαος Κρανιωτάκης, Τίμος ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ
|
